Er zijn verschillende schildluizen die het vooral op onze fruitbomen, tropische planten en Mediterrane planten gemunt hebben. Zeker citrusbomen worden vaak geplaagd door schildluizen. Schildluizen planten zich snel voor, waardoor ze binnen een mum van tijd grote delen van de plant kunnen bezetten. Het is dan ook belangrijk dat je een schildluizen plaag snel herkent en de juiste behandeling toepast om deze agressieve insecten te bestrijden. In dit artikel vertellen we je hoe je de verschillende soorten schildluizen kunt herkennen en hoe je ze kunt bestrijden.

Het is belangrijk om de planten in de tuin, op het balkon of in huis regelmatig te inspecteren. Op die manier kun je veranderingen, die bijvoorbeeld door een insectenplaag of door een virus-, bacteriële- of schimmelinfectie teweeg worden gebracht, sneller op pikken. Zeker wanneer je een plant hebt die gevoelig is voor schildluizen, zoals een citrusboom, dan is het belangrijk om regelmatig de groene takken en het gebied rondom de hoofdnerf van de bladeren te bestuderen. Dit zijn namelijk de plekken waar schildluizen vaak te vinden zijn.

Er zijn ontzettend veel soorten schildluizen op de wereld. Sommige van deze schildluizen hebben een glad schild, die meestal zwart, bruin of beige gekleurd is, terwijl andere schildluizen een pluizig wit schild hebben. Naast dat de schilden van de verschillende schildluizen van kleur en structuur kunnen verschillen, komen schildluizen ook in verschillende grote voor. De meeste schildluizen zijn ongeveer twee millimeter lang, maar er zijn ook schildluizen die bijvoorbeeld een centimeter lang zijn. Door het importeren van planten zijn er inmiddels veel verschillende schildluizen in Nederland en België te vinden. Doordat onze winters niet koud zijn, kunnen de meeste schildluizen zowel binnen in huis, op kamerplanten, als buiten, op tuinplanten overleven. Hieronder hebben we een korte lijst gemaakt van schildluizen die in Nederland en België gevonden kunnen worden. Er zijn verschillende soorten die nog niet op onze lijst staan, dus het kan zijn dat de schildluizen op je plant er anders uit zien!

De meest voorkomende schildluizen zijn de bruine en groene schildluizen uit de Coccus familie. De schildluizen uit deze groep zijn beige, lichtbruin, roodbruin of donkerbruin. Ze hebben een ovale vorm met een doorsnede van maximaal vier millimeter en zijn minder dan 1 millimeter hoog. Enkele hebben een rondere vorm, waardoor ze wat hoger zijn.

Alleen wanneer ze net uit hun ei zijn gekomen kunnen de bruine of groene schildluizen zich bewegen. Hierna zitten ze roerloos op een tak of in de buurt van de hoofdnerf op het blad van de plant. Vaak zie je de schildluizen op een rijtje achterelkaar op de jonge takken van Mediterrane of tropische planten zitten.

De bruine of groene schildluizen die je op je plant ziet zijn vrijwel zeker vrouwtjes. Deze planten zich aseksueel voor, en kunnen tot wel 200 nieuwe schildluizen voorbrengen. Omdat deze jonkies ook weer 200 schildluizen op de wereld kunnen brengen wanneer ze volwassen zijn, is het belangrijk de plaag snel en agressief te lijf te gaan.

Wolluizen horen bij de Pseudococcidae familie. Het zijn ovale, witte schildluizen die twee á drie millimeter lang zijn. Het opvallendste aan deze insecten is dat ze pluizig en wit zijn. Het lichaam van de wolluis lijkt te zijn bedekt in poeder of schimmel. Aan de buitenrand van de wolluis zit een rij met witte uitsteeksels, die op pootjes lijken, maar dit niet zijn. Wolluizen zitten op de jonge takken van planten, vooral in de buurt van de gewrichten.

De "katoenen-kussen-luis", die officieel de Icerya purchasi wordt genoemd, wordt steeds meer gespot in Nederland en België. In vergelijking met de zachte bruine schildluis en de wolluis, is deze schildluis groot. Het lichaam van de Icerya purchasi kan wel 1,5 centimeter lang worden. De achterkant van het lijf is wit gekleurd, en lijkt op het lijf van de wolluis. De voorkant is lichtbruin met uitsteeksels. Net zoals de andere schildluizen vindt je deze ook op de takken en bij de hoofdnerf van topische en Mediterrane planten. We hebben zelf nog geen kans gehad een foto van deze soort schildluis te maken, in de bronnen hieronder kun je foto's vinden van deze soort schildluis.

Het schild van de schildluis zorgt ervoor dat ze goed bestand zijn tegen aanvallen van natuurlijke vijanden en tegen bestrijdingsmiddelen. Daarnaast planten schildluizen zich ook nog eens snel en explosief voor. Om schildluizen succesvol te bestrijden is dan ook een lange adem nodig, zeker wanneer we conventionele bestrijdingsmiddelen willen vermijden.

Doordat het bestrijden van schildluizen niet eenvoudig is, wordt er soms naar krachtige insecticiden gegrepen. Ondanks dat dit op de korte termijn de schildluizen plaag kan verhelpen, is de kans door het gebruik van conventionele bestrijdingsmiddelen groot dat ze later terug komen. Dit komt, omdat conventionele bestrijdingsmiddelen niet alleen de schildluis bestrijden, maar ook schadelijk zijn voor natuurlijke vijanden die de schildluizen opeten en micro-organismen in de bodem die de planten helpen om hun natuurlijke afweer op peil te houden.

De beste manier om schildluizen te bestrijden is dan ook zonder enige bestrijdingsmiddelen, ook geen biologische middelen. In plaats daarvan kun je de schildluizen het beste bestrijden door ze handmatig van de plant af te halen of door de hoeveelheid natuurlijke vijanden rondom de plant te verhogen. Wanneer dit niet gaat, omdat de plant binnen staat, en natuurlijke vijanden binnen in huis niet gewenst zijn,  of de plant te groot is waardoor handmatig verwijderen niet kan, dan zouden er biologische bestrijdingsmiddelen gebruikt kunnen worden. Onthoudt dat biologische bestrijdingsmiddelen net als conventionele middelen schildluizen bestrijden, omdat ze gifstoffen bevatten. Deze kunnen schadelijk zijn voor bijvoorbeeld insecten en micro-organismen. Het is daarom belangrijk om deze middelen zo kort weinig mogelijk en in een zo laag mogelijke dosis te gebruiken.

Wanneer de plant waarop de schildluizen zich bevinden buiten of in een kas staat, dan kunnen natuurlijke vijanden helpen om de schildluizen plaag te bestrijden. Het gebruik van natuurlijke vijanden is vermoedelijk de meest natuur- en milieuvriendelijke manier om schildluizen te bestrijden. De belangrijkste natuurlijke vijanden in de strijd tegen schildluizen zijn lieveheersbeestjes, gaasvliegen, sluipwespen en larven van de uilen vlinder.

Zowel in een kas, buiten in de tuin of op het balkon is het aan te raden om bij een schildluizen plaag extra lieveheersbeestjes, sluipwespen en gaasvliegen uit te zetten. Op die manier wordt het leger van natuurlijke vijanden groter, waardoor het aantal schildluizen op de planten sneller verminderd. Wanneer er meerdere schildluizen op een plant zitten, dan kan te lang duren voordat de lieveheersbeestjes, gaasvliegen en sluipwespen die van nature in de omgeving voorkomen langskomen om ze op te eten. Over het algemeen komen grote schildluizen plagen niet voor in een omgeving waar er voldoende natuurlijke vijanden voorkomen. Wanneer er voldoende natuurlijke vijanden voorkomen, dan zullen er heus nog wel enkele schildluizen op de planten kunnen zitten, maar zullen er niet zo veel zijn dat de plant er erg onder lijdt.

Natuurlijke vijanden zijn eenvoudig online te koop. Ze komen via de post, in een bakje of een zakje aan. Zet de natuurlijke vijanden zo snel mogelijk na aankomst uit, volgens de aanwijzingen op de gebruiksaanwijzing. Wanneer je de natuurlijke vijanden niet meteen kunt uitzetten, dan is het belangrijk om op de verpakking te lezen hoe je ze het beste bewaard.

Het is niet vanzelfsprekend dat de natuurlijke vijanden na het uitzetten voor een langere tijd in de tuin of op het balkon blijven. Nadat de schildluizen zijn opgegeten, zullen ze op zoek gaan naar nieuw voedsel en schuilplaatsen. Om schildluizen op de lange termijn weg te houden, is het dus belangrijk dat er naast de schildluizen genoeg ander voedsel en een veilige omgeving is. Om te beginnen kun je speciale zaai mengsels zaaien, die vol zitten met bloemen zaden van bloemen die de natuurlijke vijanden opeten. Voorbeelden hiervan zijn het DCM bloemenmengsel voor lieveheersbeestjes en Buzzy flower mix lieveheersbeestjes. Daarnaast kun je insectenhuizen plaatsen, waar de natuurlijke vijanden kunnen schuilen. Deze kun je onder andere HIER en HIER kopen.

Wanneer natuurlijke vijanden geen optie zijn om de schildluizen te bestrijden, bijvoorbeeld omdat de plant binnen staat, dan is het handmatig verwijderen van de schildluizen de beste optie. Door de schildluizen van de plant af te plukken, eventueel met de hulp van een borsteltje en wat water, kan de schildluizen plaag bestreden worden zonder bestrijdingsmiddelen te gebruiken.

Het handmatig verwijderen van schildluizen vergt veel uithoudingsvermogen, en een oplettend oog. Eigenlijk zou de plant weken lang elke dag gecontroleerd te worden om de schildluizen te verwijderen. Pas als de schildluizen van de plant worden verwijderd voordat ze zich vermeerderd hebben, zal de plant uiteindelijk vrij zijn van schildluizen. Doordat deze milieuvriendelijke manier van bestrijden nogal arbeidsintensief is, is hij eigenlijk alleen geschikt voor kleine planten waar je makkelijk bij kunt.

Een alternatief voor het gebruik van natuurlijke vijanden of het handmatig verwijderen, is om etherische of plantaardige oliën te gebruiken die de schildluizen doden. Ondanks dat het gebruik van etherische of plantaardige oliën onschuldig klinkt, zijn ze dat niet. Deze oliën werken namelijk, omdat ze gifstoffen bevatten. Ondanks dat het hier om natuurlijke gifstoffen gaat, zijn ze door het proces waarmee de olie uit delen van planten gehaald is wel geconcentreerd. Dit betekent dat 1 druppeltje van de olie veel meer van de werkzame stoffen bevat dan een druppeltje van het sap dat uit de plant komt.

Doordat etherische en plantaardige oliën werken met natuurlijke gifstoffen, hebben ze net als conventionele bestrijdingsmiddelen nadelige gevolgen voor bijvoorbeeld bijen en andere nuttige insecten. Daarnaast kunnen ze bij contact met de huid soms irritaties geven. Omdat etherische en plantaardige oliën niet zo onschuldig zijn, zijn deze producten volgens de wet dan ook niet zomaar toegestaan om op planten te gebruiken. In Nederland gaat het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (CTGB) over de goedkeuring van producten die deze plantaardige oliën bevatten.

In Nederland mogen de meeste etherische en plantaardige oliën dus niet zomaar gebruikt worden. Helaas zijn de paar producten met etherische oliën waarvan bekend is dat ze goed werken tegen schildluizen ook nog eens niet verkrijgbaar voor consumenten. Wil je een product met etherische of plantaardige oliën wel gebruiken, dan is dit dus op eigen risico.

Er zijn twee plantaardige oliën waarvan in veel studies is aangetoond dat ze goed werken: sinaasappelolie en neem olie. De werkzame stof in sinaasappelolie (Citrus aurantium) is d-limoneen. Gemiddeld bevat etherische olie van de schil van een sinaasappel 80 tot 100% d-limoneen. Over de werking van d-limoneen is weinig bekend. Waarschijnlijk tast d-limoneen het zenuwstelsel van de schildluis aan, waardoor het verlamd is en daardoor snel dood gaat.

De werkzame stof in neem olie (Azadirachta indica) is azadirachtine. Net als bij veel andere werkzame stoffen uit plantaardige oliën, is het ook van azadirachtine niet precies bekend hoe het werkt. Er wordt gedacht dat deze stof vooral werkt op de groei en de voortplanting van schildluizen. In tegenstelling tot sinaasappelolie, gaan de meeste schildluizen dus niet meteen dood nadat ze in aanraking zijn gekomen met de neemolie. In plaats daarvan komt de azadirachtine in het lichaam van de schildluis, door dat hun lijf met de olie in aanraking komt of doordat ze het opeten, en zorgt het er hier voor dat de schildluis stopt met groeien en zich niet kan voortplanten.

Etherische of plantaardige oliën worden niet puur gebruikt op de plant, maar verdund. Dit komt, omdat de meeste planten zouden beschadigen wanneer ze met de pure olie in contact komen. Om etherische of plantaardige olie te verdunnen heb je water nodig. Om het oplossen makkelijker te maken kun je een emulgator toevoegen. Een emulgator is een soort bindmiddel dat er voor zorgt dat de slecht in water oplosbare olie en het water met elkaar gemengd worden. Zonder het gebruik van een emulgator, is het wat moeilijker om de verdunde olie gelijkmatig over de takken en bladeren te spuiten. Onderzoek heeft laten zien dat sommige emulgatoren schadelijk kunnen zijn voor goede insecten, dus beperk het gebruik zo veel mogelijk. Het is als je een emulgator gebruikt aan te raden om een emulgator te gebruiken die geschikt is voor menselijk gebruik. Een voorbeeld van een emulgator is de emulgator van Chi, die plantaardige Polyglyceryl-4 Caprate bevat.

Bij het gebruik van etherische of plantaardige oliën om schildluizen te bestrijden, is het belangrijk om de laagst mogelijke werkzame concentratie te gebruiken. Hoe hoger de concentratie van de olie, en dus de werkzame stoffen, in de oplossing is, hoe groter de kans is dat de cellen van de plant beschadigen. Voor sinaasappelolie wordt een concentratie van 1% d-limoneen aangereden. Er vanuit gaande dat er een etherische olie van hoge kwaliteit wordt gebruikt, is dit gelijk aan een oplossing met 1% sinaasappelolie. Bij neemolie worden hogere concentratie gebruikt, omdat de hoeveelheid azadirachtine in de olie minder geconcentreerd is. Voor neemolie kan er het beste en concentratie van 3% pure neemolie gebruikt worden.

In het filmpje hieronder kun je zien hoe je zelf een insecticide met 1% sinaasappelolie kunt maken. Om deze insecticide met 1% sinaasappelolie mengen we 1 gram sinaasappelolie met 5 gram emulgator en 96 gram water. De hoeveelheid emulgator die nodig is kan per soort verschillen. Controleer daarom altijd op de verpakking wat de beste verhouding tussen olie, water en emulgator is. Om het mengsel goed te laten werken tegen schildluizen, is het belangrijk dat de schildluizen ermee in aanraking komen. Zorg er dan ook voor dat er op alle delen van de plant, zoals de takken en de onderkant van de bladeren, zoveel gespoten wordt dat het er vanaf druipt.

De werkzame stoffen in etherische of plantaardige oliën breken af door invloeden van buiten, zoals zuurstof en licht. Het is daarom aan te raden om de spray in de avond te gebruiken, zodat het even duurt voordat het daglicht de werkzame stoffen afbreekt. In de meeste gevallen zijn de schildluizen niet na een enkele toepassing bestreden. Het mengsel zal daarom na twee tot drie weken opnieuw toegediend te worden.

Spinosad is een insecticide met stoffen die uitgescheiden zijn door bacteriën. Het is in veel landen toegestaan voor de biologische landbouw. Ondanks dat dit een "biologisch" product is, is het niet ongevaarlijk. Neem daarom voldoende voorzorgsmaatregelen wanneer je dit gebruikt (denk aan veiligheidsbril, mondkapje en handschoenen) en zorg ervoor dat je de gebruiksaanwijzing grondig leest. Doordat het middel niet ongevaarlijk is, is het vooral aan te raden wanneer andere, minder agressieve methoden de schildluizen plaag niet hebben kunnen bestrijden. Spinosad kan ook de natuurlijke vijanden van schildluizen bestrijden, het is daarom beter om dit alleen op planten die in de weken na het gebruik binnen worden gehouden te gebruiken.

Spinosad wordt door verschillende merken in geconcentreerde vorm verkocht. Het moet worden verdund met water. Het kan onder andere HIER verkregen worden. Hierna kun je het mengsel in een spray fles doen, of eventueel met een kwast op de plant aanbrengen. Zorg ervoor dat de schildluizen in contact komen met het mengsel, anders kan het zijn werk niet doen. Om de plant zo min mogelijk schade te laten oplopen en zo veel mogelijk schildluizen te doden, is het verstandig om dit middel in de avond aan te brengen met droog weer.

Zoals eerder gezegd is de beste manier om schildluizen te bestrijden een manier waarbij er geen gifstoffen worden gebruikt. Gifstoffen zijn namelijk niet specifiek in welke dieren of micro-organismen ze beschadigen. In een zekere zin in het gebruik van een insecticide dus een beetje te vergelijken met een heel bos om bulldozeren, terwijl je eigenlijk 1 boom wou omkappen.

Er zijn talloze huis-tuin-en-keukenmiddeltjes die gebruikt worden tegen schildluizen. De meeste van deze middeltjes bevatten een gifstof die ontstaat, is door industrieel processen of die uit de natuur voorkomen. Het nadeel van veel van deze middelen is dat het niet bekend is wat ze met de plant zelf en de omgeving doen. Daarnaast zijn de meeste van deze middelen officieel niet toegestaan om te gebruiken op planten. Hieronder bespreken we enkele van de huis-tuin-en-keukenmiddelen die worden gebruikt om schildluizen te bestrijden.

Spiritus en alcohol, zoals isopropanol of ethanol, worden regelmatig als huis-tuin-en-keukenmiddeltjes gebruikt om schildluizen te bestrijden. Zowel alcohol als spiritus, dat ook alcohol bevat, onttrekken vocht uit cellen, waardoor de schildluizen dood gaan als ze er mee in aanraking komen. Echter, de alcohol ontdekt niet alleen het vocht uit de cellen van de schildluizen, maar ook uit de cellen van de plant. Wanneer alcohol of spiritus op een plant wordt gespoten om schildluizen te bestrijden, dan is de kans dus groot dat dit ook de plant beschadigd. Zeker wanneer de schildluizen plaag groot is, en de plant hierdoor al verzwakt is, is het onverstandig om meer schade aan de plant toe te brengen dan nodig. De enige manier waarop alcohol of spiritus kan helpen om schildluizen te bestrijden, is om ze na het handmatig verwijderen van de plant in een bakje met alcohol of spiritus te leggen, zodat ze snel dood gaan. Zorg er dan wel voor dat de spiritus of alcohol niet alsnog op de plant komt via de handen of een borstel.

Zeep wordt al vele eeuwen gebruikt als insecticide. Tegenwoordig wordt vooral tuinzeep en groene zeep als insecticide gebruikt. Tuinzeep en groene zeep worden gemaakt van zeepzouten. Om tuinzeep en groene zeep te maken wordt er kaliumhydroxide gemengd met vetzuren uit plantaardige of dierlijke vetzuren. De zeep kan schildluizen doden, doordat het de buitenste laag van de insecten beschadigd, waardoor de cellen kapot gaan. Ook kan de zeep de adem openingen in het lichaam van de schildluis sluiten, waardoor de schildluis stikt.

Doordat het schild van een volwassen schildluis zo beschermend is, kan het zijn dat tuinzeep of groene zeep weinig invloed op volwassen schildluizen heeft. Het werkt daarom vooral goed om de jonge schildluizen van maximaal een dag oud te bestrijden. Zodra de zeep is opgedroogd, werkt het niet meer. Het is daarom dus belangrijk om alle delen van de plant in te sprayen, zodat alle jonge schildluizen met de zeep in aanraking zijn gekomen.

Een kant-en-klare tuinzeep, zoals DCM tuinzeep, bevat 1% zeepzouten. Ondanks dat de verpakking van tuinzeep anders doet vermoeden dat het gebruikt mag worden als een insecticide, is het voorlopig niet goedgekeurd als insecticide in Nederland. Het mag alleen verkocht worden als schoonmaakmiddel. Ondanks dat tuinzeep wordt verkocht om planten schoon te maken, zijn er planten die hier gevoelig voor zijn, vooral planten die harige bladeren hebben. Voordat heel de plant in gespoten wordt, om schoon te maken of om schildluizen te bestrijden, is het daarom belangrijk om wat van de tuinzeep op 1 blad te spuiten en dan minimaal drie dagen te wachten of het blad verkleurd. De schade van tuinzeep kan pas na enkele dagen zichtbaar zijn. Doordat tuinzeep niet alleen schildluizen, maar ook andere insecten en micro-organismen kan beschadigen, is het aan te raden om zo min mogelijk van de tuinzeep te gebruiken.

Al met al is het gebruik van tuinzeep en groene zeep om schildluizen te bestrijden geen ideaal middel. Het werkt alleen wanneer de schildluizen in contact komen met de natte zeep en alleen op jonge schildluizen. Hierdoor zou het middel vaak gebruikt moeten worden om de hele plaag goed te bestrijden. Gezien de mogelijke nadelige gevolgen van tuinzeep op andere insecten en micro-organismen, is het daarom af te raden om tuinzeep of groene zeep te gebruiken.

Het zelf kweken van groenten, fruit, kruiden en bloemen gaat meestal gemakkelijk, maar soms zit er ook wel eens wat tegen. Mocht je een vraag hebben over het kweken van planten, dan zullen wij deze zo goed mogelijk proberen te beantwoorden. Je kunt je vragen onderaan deze pagina stellen, via het Disqus formulier. Om naar het Disqus formulier te gaan, klik je op de “Stel een vraag!”-knop hieronder.

• Beattie, G. A. C., & Hardy, S. (2005). Using petroleum-based spray oils in citrus. New South Wales Department of Primary Industries (2005).
• Bach, C. E. (1991). Direct and indirect interactions between ants (Pheidole megacephala), scales (Coccus viridis) and plants (Pluchea indica). Oecologia, 87(2), 233-239.
• Baldwin, R., & Capinera, J. L. (2008). Soaps as insecticides. Encyclopedia of entomology, 1, 4.
• Buteler, M., & Stadler, T. (2011). A review on the mode of action and current use of petroleum distilled spray oils. In Pesticides in the modern world-pesticides use and management. InTech.
• Camacho, E. R., & Chong, J. H. (2015). General biology and current management approaches of soft scale pests (Hemiptera: Coccidae). Journal of integrated pest management, 6(1), 17.
• Daane, K. M., Almeida, R. P., Bell, V. A., Walker, J. T., Botton, M., Fallahzadeh, M., ... & Zaviezo, T. (2012). Biology and management of mealybugs in vineyards. In Arthropod Management in Vineyards: (pp. 271-307). Springer, Dordrecht.
• El-Wakeil, N. E. (2013). Botanical pesticides and their mode of action. Gesunde Pflanzen, 65(4), 125-149.
• Golan, K., Rubinowska, K., Kmieć, K., Kot, I., Górska-Drabik, E., Łagowska, B., & Michałek, W. (2015). Impact of scale insect infestation on the content of photosynthetic pigments and chlorophyll fluorescence in two host plant species. Arthropod-Plant Interactions, 9(1), 55-65.
• Gowda, G. B., Kumar, L. V., Jagadish, K. S., Kandakoor, S. B., & Rani, A. T. (2013). Efficacy of insecticides against papaya mealybug, Paracoccus marginatus Williams and Granara de Willink (Hemiptera: Pseudococcidae). Current Biotica, 7(3), 161-173.
• Hodek, I., & Honěk, A. (2009). Scale insects, mealybugs, whiteflies and psyllids (Hemiptera, Sternorrhyncha) as prey of ladybirds. Biological Control, 51(2), 232-243.
• Hollingsworth, R. G. (2005). Limonene, a citrus extract, for control of mealybugs and scale insects. Journal of economic entomology, 98(3), 772-779.
• Karamaouna, F., Kimbaris, A., Michaelakis, Α., Papachristos, D., Polissiou, M., Papatsakona, P., & Τsora, Ε. (2013). Insecticidal activity of plant essential oils against the vine mealybug, Planococcus ficus. Journal of insect science, 13(1), 142.
• Ismail, I. A., Abdel-Rahaman, R. S., & Abdel-Raheem, M. A. (2015). Influence of some essential oils, chemical compounds and their mixtures against Ceroplastes rusci L. and Asterolcanium pustolans Cock on fig trees. International Journal of ChemTech Research, 8(9), 187-195.
• Quesada, C. R., & Sadof, C. S. (2017). Efficacy of horticultural oil and insecticidal soap against selected armored and soft scales. HortTechnology, 27(5), 618-624.
• Saddiq, B., Ejaz, M., Shad, S. A., & Aslam, M. (2017). Assessing the combined toxicity of conventional and newer insecticides on the cotton mealybug Phenacoccus solenopsis. Ecotoxicology, 26(9), 1240-1249.
• Sowmya, H. C., Gajanan, K. D., & Srinivas, N. (2013). Bio-ecology and management of arecanut scale, Parasaissetia nigra (Neitner) and mealybug, Dysmicoccus brevipes (Cockerell). Indian J. Agric. Res, 47(5), 436-440.
• Suma, P., Zappalà, L., Mazzeo, G., & Siscaro, G. (2009). Lethal and sub-lethal effects of insecticides on natural enemies of citrus scale pests. BioControl, 54(5), 651-661.