Spintmijten, ofwel Tetranychus urticae, kwamen tot voor kort vooral voor op kamerplanten in Nederland en België. Dit kwam, omdat het buiten te koud en te vochtig was voor de spintmijten. Nu het langer droog en warm is, zien we dat spint plagen hier ook steeds vaker voor komen op tuinplanten. Omdat spintmijten veel schade kunnen aanrichten aan onze planten, is het belangrijk om een spint plaag snel te kunnen herkennen. Ook is het belangrijk om te weten hoe je de spintmijten kunt bestrijden zonder conventionele bestrijdingsmiddelen, omdat spint steeds meer resistent wordt tegen reguliere insecticide. In dit artikel vertellen we hoe je een spint plaag kunt herkennen en hoe je deze op een natuurlijke of biologische manier kunt bestrijden.

Een spint infectie kan in het begin subtiel zijn. Vaak lijkt de plant het een tijdje gewoon wat minder te doen. Soms zie je de kleine spinnenwebben die de spintmijten op en tussen de bladeren spannen. Pas bij een uitgebreidere inspectie, kun je de spintmijten pas echt goed zien.

De spintmijten hebben een rond of ovaal lijfje dat meestal kleiner dan 1 millimeter lang is. Wanneer je heel goed kijk, kun je de kleine spinnenpootjes zien zitten. Ze kunnen rood, bruin, wit of doorzichtig zijn. Wanneer je met een vergrootglas kijkt, dan zie je vaak ook de jongere spintmijten en de eitjes op de bladeren zitten.

Wanneer de spintmijten een tijdje op de plant zitten, kun je aan de plant zelf zien dat de spintmijten de cellen van de plant kapot maken. Een enkele spintmijt kan ongeveer twintig plantencellen per minuut kapot maken. Ze zuigen het sap dat in de cellen zit op, waardoor de cel dood gaat. De dode cel wordt vervolgens wit of bruin van kleur, waardoor het lijkt alsof het blad allemaal stipjes heeft. Wanneer een groot deel van het blad aangetast is door spintmijten, dan gaan de bladeren slap hangen. Dit gebeurt meestal eerder bij jonge bladeren.

De meeste spintmijten hebben hoge temperaturen en een lage luchtvochtigheid nodig om te kunnen overleven en om zich voort te planten. Daarom zien we spint meestal alleen in de zomer op planten in de tuin. Binnen in huis of in de tuinkas zien we spint vaker. Hier zijn de temperaturen vaak hoger, tussen de 20 en 25 graden Celsius, waardoor de spintmijten actiever zijn.

Doordat boeren jarenlang verschillende conventionele bestrijdingsmiddelen hebben gebruikt tegen spintmijten, zijn ze resistent geworden tegen de meeste van deze middelen. Daarnaast zijn deze synthetische bestrijdingsmiddelen ook nog eens slecht voor de gezondheid van mensen, het bodemleven en goede insecten. Er is daarom door onderzoekers een grote zoektocht gestart naar het gebruik van alternatieve methoden om spint te bestrijden. Hieronder vind je de verschillende natuurlijke of biologische bestrijdingsmethoden die effectief blijken te zijn tegen spint plagen.

Sommige planten scheiden stoffen uit die vervelende insecten, zoals de spintmijt, wegjagen. De meest gebruikte plant tegen spint mijten is de Cleome gynandra, ofwel de Afrikaanse spinnen bloem. Deze wordt in rozenkwekerijen in warme landen gebruikt. Helaas is deze plant in Nederland en België moeilijk te vinden. Hier zouden moederkruid planten, pepermunt planten en knoflookplanten gebruikt kunnen worden om spintmijten af te weren en natuurlijke vijanden aan te trekken.

Mycorrhiza zijn schimmels die samenwerken met de wortels van een plant. Het is bekend dat de meeste planten beter groeien en een betere oogst geven wanneer er mycorrhiza schimmels op de wortels van de plant zitten. Inmiddels is ook bekend dat mycorrhiza schimmels invloed hebben op de afweerstoffen die en plant uitscheidt. In ieder geval bij bonenplanten en bij Lotus japonicus planten zorgen mycorrhiza schimmels ervoor dat de plant stoffen aanmaakt die roofmijten aantrekken die spintmijten op eten. Voorbeelden van producten met mycorrhiza zijn BioSolutions Mycorrhiza + Trichoderma, FungiLife Mycorrhiza Mix Moestuin, CellMax Mycorrhiza, Advanced Nutrients Piranha, BAC Funky Fungi, BioNova Microlife en Aptus Mycor Mix.

Er zijn verschillende andere insecten, bacteriën en schimmels die spint mijten kunnen aanvallen en vernietigen. De meeste van deze natuurlijke vijanden komen niet in Nederland of België voor, en zijn hier ook niet te krijgen om uit te zetten op planten die last hebben van spint. De natuurlijke vijanden die te koop zijn, zijn duur en overleven het alleen voor een langere tijd wanneer ze in de juiste omgeving worden gehouden. In veel gevallen is het gebruik van natuurlijke vijanden voor de bestrijding van een spint plaag daarom niet haalbaar.

Het dieet van de Phytoseiulus persimilis roofmijt bestaat alleen uit spintmijten. Deze roofmijt kan daarom alleen overleven wanneer er voldoende spintmijten zijn. Het uitzetten van Phytoseiulus persimilis heeft dus vooral zin wanneer je te maken hebt met een grote spint plaag die regelmatig terug keert, bijvoorbeeld in een grote kas. Voorbeelden van producten die Phytoseiulus persimilis bevatten zijn BioGroei Phyto-Mite, BioBestrijding Predatory Mite Mix Against Spider Mites, Refona Spintroofmijten en Biopol Phytoseiulus persimilis.

Wanneer je er voor kiest om met Phytoseiulus persimilis roofmijten te werken, dan is het belangrijk dat je in de weken voor en na het uitzetten geen biologische insecticiden op basis van pyrethrine gebruikt. Phytoseiulus persimilis zijn namelijk erg gevoelig voor pyrethrine.

Soms wordt de Neoseiulus californicus roofmijt, ook wel Amblyseius californicus genoemd, gebruikt om spint te bestrijden. Helaas is deze roofmijt is de Neoseiulus californicus roofmijt volgens sommige onderzoeken slechter in het bestrijden van spint dan de Phytoseiulus persimilis roofmijt. Het voordeel van de Neoseiulus californicus is wel dat deze ook stuifmeel kan eten wanneer er geen spintmijten meer zijn. Hierdoor kunnen ze langer overleven, en hoeven ze niet opnieuw uitgezet te worden wanneer de spintmijten terug keren, op voorwaarde dat er natuurlijk voldoende bloemen beschikbaar zijn  Ook overleeft de Neoseiulus californicus bij een lagere luchtvochtigheid van 65% terwijl de Phytoseiulus persimilis een luchtvochtigheid van 95% nodig heeft. Voorbeelden van producten die Neoseiulus californicus roofmijt bevatten zijn BioGroei Soni-Mite, BioGroei Forni-Mite, Biopol Neoseiulus californicus en Refona Californische spintroofmijt.

Enkele onderzoeken hebben laten zien dat spintmijten gevoelig zijn voor knoflook extracten. Dit komt waarschijnlijk omdat deze extracten veel zwavel bevatten. Meestal wordt een verdunt distillaat van knoflook gebruikt, omdat dit de meeste werkzame stoffen gebruikt. Wanneer er een mengsel van 14 gram knoflook distillaat met een liter water op de spintmijten wordt gespoten, dan gaan de meeste spintmijten dood. Niet-gedestilleerde mengsels van water of alcohol waarin verse knoflook was getrokken, waren over het algemeen een stuk minder effectief dan mengsels gedestilleerde knoflook extracten.

Er zijn verschillende soorten essentiële oliën getest om spintmijten te bestrijden. Van mengsels met basilicum olie, kamille olie, eucalyptus olie, rozemarijn olie, oregano olie, tijm olie, en bonenkruid olie is aangetoond dat deze het aantal spint mijten op planten kan verminderen. Een mengsel met 1 of meerdere van deze essentiële oliën kan gebruikt worden om een spint plaag aan te pakken. Om zo’n mengsel te maken, mix je totaal 1 milliliter essentiële oliën met 100 milliliters water. Eventueel kun je hier een emulgator, zoals de Chi Emulgator, aan toevoegen om het beter te laten mengen.

Zowel essentiële oliën als emulgatoren zijn niet onschuldig. Van veel essentiële oliën en emulgatoren is inmiddels aangetoond dat ze slecht zijn voor bijen, hommels en lieveheersbeestjes. Kies daarom als het even kan een andere manier om spint te bestrijden. Kies je ervoor om toch een mengsel op basis van essentiële oliën te gebruiken, spray dit dan altijd op een zo klein mogelijk oppervlak van de plant en breng het alleen in de avond aan, als er geen goede insecten meer rondvliegen.

Het zelf kweken van groenten, fruit, kruiden en bloemen gaat meestal gemakkelijk, maar soms zit er ook wel eens wat tegen. Mocht je een vraag hebben over het kweken van planten, dan zullen wij deze zo goed mogelijk proberen te beantwoorden. Je kunt je vragen onderaan deze pagina stellen, via het Disqus formulier. Om naar het Disqus formulier te gaan, klik je op de “Stel een vraag!”-knop hieronder.

• Afify, A. E. M. M., Ali, F. S., & Turky, A. F. (2012). Control of Tetranychus urticae Koch by extracts of three essential oils of chamomile, marjoram and Eucalyptus. Asian Pacific journal of tropical biomedicine, 2(1), 24-30.
• Agut, B., Pastor, V., Jaques, J., & Flors, V. (2018). Can plant defence mechanisms provide new approaches for the sustainable control of the two-spotted spider mite Tetranychus urticae?. International journal of molecular sciences, 19(2), 614.
• Attia, S., Grissa, K. L., Mailleux, A. C., Lognay, G., Heuskin, S., Mayoufi, S., & Hance, T. (2012). Effective concentrations of garlic distillate (Allium sativum) for the control of Tetranychus urticae (Tetranychidae). Journal of Applied Entomology, 136(4), 302-312.
• Attia, S., Grissa, K. L., Lognay, G., Bitume, E., Hance, T., & Mailleux, A. C. (2013). A review of the major biological approaches to control the worldwide pest Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) with special reference to natural pesticides. Journal of Pest Science, 86(3), 361-386.
• Auger, P., Migeon, A., Ueckermann, E. A., Tiedt, L., & Navarro, M. N. (2013). Evidence for synonymy between Tetranychus urticae and Tetranychus cinnabarinus (Acari, Prostigmata, Tetranychidae): Review and new data. Acarologia, 53(4), 383-415.
• Bensoussan, N., Santamaria, M. E., Zhurov, V., Diaz, I., Grbić, M., & Grbić, V. (2016). Plant-herbivore interaction: dissection of the cellular pattern of Tetranychus urticae feeding on the host plant. Frontiers in plant science, 7, 1105.
• Brust, G. E., & Gotoh, T. (2018). Mites: Biology, Ecology, and Management. In Sustainable Management of Arthropod Pests of Tomato (pp. 111-130). Academic Press.
• Cakmak, I., Janssen, A., Sabelis, M. W., & Baspinar, H. (2009). Biological control of an acarine pest by single and multiple natural enemies. Biological Control, 50(1), 60-65.
• Cameron, D. D., Neal, A. L., van Wees, S. C., & Ton, J. (2013). Mycorrhiza-induced resistance: more than the sum of its parts?. Trends in plant science, 18(10), 539-545.
• Choi, W. I., Lee, S. G., Park, H. M., & Ahn, Y. J. (2004). Toxicity of plant essential oils to Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) and Phytoseiulus persimilis (Acari: Phytoseiidae). Journal of economic entomology, 97(2), 553-558.
• da Camara, C. A., Akhtar, Y., Isman, M. B., Seffrin, R. C., & Born, F. S. (2015). Repellent activity of essential oils from two species of Citrus against Tetranychus urticae in the laboratory and greenhouse. Crop Protection, 74, 110-115.
• De Souza-Pimentel, G. C., Reis, P. R., Da Silveira, E. C., Marafeli, P. D. P., Silva, E. A., & De Andrade, H. B. (2014). Biological control of Tetranychus urticae (Tetranychidae) on rosebushes using Neoseiulus californicus (Phytoseiidae) and agrochemical selectivity. Revista Colombiana de Entomología, 40(1), 80-84.
• Duso, C., Malagnini, V., Pozzebon, A., Castagnoli, M., Liguori, M., & Simoni, S. (2008). Comparative toxicity of botanical and reduced-risk insecticides to Mediterranean populations of Tetranychus urticae and Phytoseiulus persimilis (Acari Tetranychidae, Phytoseiidae). Biological Control, 47(1), 16-21.
• Fasulo, T. R., & Denmark, H. A. (2000). Twospotted Spider Mite, Tetranychus urticae Koch (Arachnida: Acari: Tetranychidae). University of Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agricultural Sciences, EDIS.
• García-Marí, F., & González-Zamora, J. E. (1999). Biological control of Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) with naturally occurring predators in strawberry plantings in Valenica, Spain. Experimental & applied acarology, 23(6), 487-495.
• Hata, F. T., Ventura, M. U., Carvalho, M. G., Miguel, A. L., Souza, M. S., Paula, M. T., & Zawadneak, M. A. (2016). Intercropping garlic plants reduces Tetranychus urticae in strawberry crop. Experimental and Applied Acarology, 69(3), 311-321.
• Hincapié, C. A. L., López, G. E. P., & Torres, R. C. (2008). Comparison and characterization of garlic (Allium sativum L.) bulbs extracts and their effect on mortality and repellency of Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Chilean Journal of Agricultural Research, 68(4), 317-327.
• López, R., & Shepard, B. M. (2007, March). Feverfew as a companion crop reduces spider mites, whiteflies and thrips in other medicinal plants. In International Symposium on Medicinal and Nutraceutical Plants 756 (pp. 33-38).
• Miresmailli, S., Bradbury, R., & Isman, M. B. (2006). Comparative toxicity of Rosmarinus officinalis L. essential oil and blends of its major constituents against Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) on two different host plants. Pest Management Science: formerly Pesticide Science, 62(4), 366-371.
• Miresmailli, S., & Isman, M. B. (2006). Efficacy and persistence of rosemary oil as an acaricide against twospotted spider mite (Acari: Tetranychidae) on greenhouse tomato. Journal of economic entomology, 99(6), 2015-2023.
• Mossa, A. T. H., Afia, S. I., Mohafrash, S. M., & Abou-Awad, B. A. (2019). Rosemary essential oil nanoemulsion, formulation, characterization and acaricidal activity against the two-spotted spider mite Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Journal of Plant Protection Research, 59(1).
• Nishida, T., Katayama, N., Izumi, N., & Ohgushi, T. (2010). Arbuscular mycorrhizal fungi species‐specifically affect induced plant responses to a spider mite. Population ecology, 52(4), 507-515.
• Nyalala, S. O., Petersen, M. A., & Grout, B. W. W. (2011). Acetonitrile (methyl cyanide) emitted by the African spider plant (Gynandropsis gynandra L.(Briq)): Bioactivity against spider mite (Tetranychus urticae Koch) on roses. Scientia Horticulturae, 128(3), 352-356.
• Nyalala, S., & Grout, B. (2007). African spider flower (Cleome gynandra L./Gynandropsis gynandra (L.) Briq.) as a red spider mite (Tetranychus urticae Koch) repellent in cut-flower rose (Rosa hybrida L.) cultivation. Scientia horticulturae, 114(3), 194-198.
• Occhipinti, A., & Maffei, M. E. (2013). Chlorophyll and its degradation products in the two-spotted spider mite, Tetranychus urticae: observations using epifluorescence and confocal laser scanning microscopy. Experimental and applied acarology, 61(2), 213-219.
• Opit, G. P., Nechols, J. R., & Margolies, D. C. (2004). Biological control of twospotted spider mites, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae), using Phytoseiulus persimilis Athias-Henriot (Acari: Phytoseidae) on ivy geranium: assessment of predator release ratios. Biological control, 29(3), 445-452.
• Park, Y. L., & Lee, J. H. (2002). Leaf cell and tissue damage of cucumber caused by twospotted spider mite (Acari: Tetranychidae). Journal of Economic Entomology, 95(5), 952-957.
• Pavela, R., Stepanycheva, E., Shchenikova, A., Chermenskaya, T., & Petrova, M. (2016). Essential oils as prospective fumigants against Tetranychus urticae Koch. Industrial crops and products, 94, 755-761.
• Pavela, R. (2015). Acaricidal properties of extracts of some medicinal and culinary plants against Tetranychus urticae Koch. Plant Protection Science, 52(1), 54-63.
• Praslicka, J., & Huszar, J. (2004). Influence of temperature and host plants on the development and fecundity of the spider mite Tetranychus urticae (Acarina: Tetranychidae). Plant Protection Science-UZPI (Czech Republic).
• Rachna, G., & Monika, G. (2014). Impact of weather parameters on the population dynamics of Tetranychus urticae Koch on field grown cucumber. Annals of Biology, 30(1), 140-145.
• Schausberger, P., Peneder, S., Jürschik, S., & Hoffmann, D. (2012). Mycorrhiza changes plant volatiles to attract spider mite enemies. Functional Ecology, 26(2), 441-449.
• Sertkaya, E., Kaya, K., & Soylu, S. (2010). Acaricidal activities of the essential oils from several medicinal plants against the carmine spider mite (Tetranychus cinnabarinus Boisd.)(Acarina: Tetranychidae). Industrial Crops and Products, 31(1), 107-112.
• Tabet, V. G., Vieira, M. R., Martins, G. L. M., & Sousa, C. G. N. M. D. (2018). Plant extracts with potential to control of two-spotted spider mite. Arquivos do Instituto Biológico, 85.
• Tak, J. H., & Isman, M. B. (2017). Acaricidal and repellent activity of plant essential oil-derived terpenes and the effect of binary mixtures against Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Industrial crops and products, 108, 786-792.
• Togashi, K., Goto, M., Rim, H., Hattori, S., Ozawa, R., & Arimura, G. I. (2019). Mint companion plants attract the predatory mite Phytoseiulus persimilis. Scientific reports, 9(1), 1704.
• Van den Boom, C. E. M., Van Beek, T. A., & Dicke, M. (2002). Attraction of Phytoseiulus persimilis (Acari: Phytoseiidae) towards volatiles from various Tetranychus urticae-infested plant species. Bulletin of Entomological Research, 92(6), 539-546.