Verzorgingstips voor het kweken van cactussen (inclusief cactusvijg en drakenfruit)

Er zijn verschillende kant-en-klare potgrond mixen beschikbaar voor cactussen. Vooral wanneer je een decoratieve cactus hebt zijn deze soorten potgrond prima geschikt. Wanneer je de vruchten van je cactus wilt gaan eten, dan kan je beter zelf een mix maken. Dit is omdat de meeste soorten cactus potgrond niet biologisch zijn. Hierdoor kunnen er schadelijke stoffen in de vruchten komen waardoor ze n of minder geschikt zijn voor consumptie.

 

De volgende soorten kant-en-klare cactus potgrond zijn er te krijgen: Terra Brill Kakteeneerde (niet bio), Compo Cactera (niet bio), Cactus and Succulent Focus (niet bio), Pokon Cactus Grond (niet bio) en DCM Ecoterra Cactussen, Vet- en Rotsplanten (BIO).

 

Wanneer je zelf een potgrond mix gaat maken voor je cactussen, zorg er dan voor dat je ingrediënten neemt die biologisch zijn en die van hoge kwaliteit zijn. Zo zorg je ervoor dat je cactus gezond blijft, en dat je de vruchten veilig kunt eten. Hieronder hebben we wat suggesties op geschreven, uiteraard heeft elke kweker een 'ideale' mix. 

 

Woestijn cactussen

Woestijn cactussen, zoals de opuntia soorten waar cactusvijgen aan komen, houden van een droge, doorlatende grond met weinig organisch materiaal. Een goede woestijn cactus mix bestaat voor 40% uit perliet, 20% uit lavasteen, 20% uit cocosvezels en 20% uit biologische moestuin potgrond. Voor bijvoorbeeld 10 liter potgrond heb je dan 6 liter perliet, 2 liter cocosvezels of turf en 2 liter biologische tuinaarde nodig.

 

Tropische cactussen

Tropische cactussen, zoals de stenocereus en de hylocereus waar de pitaja ofwel drakenvruchten aan groeien en de pereskia waar ook vruchten aan komen, houden van een vochtigere, organische grond. Een ideale mix voor deze tropische soorten bestaat uit 50% uit perliet, 25% uit cocosvezels en 25% uit orchideeëngrond. Voor bijvoorbeeld een 10 liter pot heb je dan 5 liter perliet, 2,5 liter cocosvezels en 2,4 liter orchideëngrond nodig.

 

Mycorrhiza

In de natuur leven cactussen samen met schimmels. De schimmels zorgen ervoor dat planten voedingsstoffen en mineralen uit de grond kunnen halen. Je kan zelf mycorrhiza toevoegen aan de potgrond. Hiervoor kan je het biologische middel BAC Funcky Fungi toevoegen. 

 

Hoeveel ruimte, en dus de hoeveelheid potgrond die je nodig hebt, hangt van de soort cactus af en van wat je er mee wilt doen. Een siercactus kan je in een redelijk kleine pot houden als je niet wilt dat de plant veel groeit. Wanneer je wilt proberen om cactus vruchten te gaan kweken, dan zal je plant veel aarde nodig hebben. De diameter van de plantenbak moet ongeveer de helft van de hoogte van de cactus zijn. Veel eetbare cactussen kunnen erg groot worden. Zo wordt de opuntia ongeveer 4 meter hoog en de dragonfruit cactus kan tot wel 8 meter hoog worden. Wanneer cactussen in pot worden gekweekt, dan zullen ze deze hoogte niet halen. Veel cactussen, maar niet allemaal, hebben vrij korte wortels. Hierdoor heb je vaak geen hoge bak nodig om een cactus in te kweken.

Het is niet zo dat een cactus geen water nodig heeft. Een woestijn cactus heeft minder water nodig dan de gemiddelde kamerplant, maar wel wat water.

 

Een cactus kent over het algemeen twee seizoenen: een tijd van droogte, en een natte tijd. In de droge tijd, tussen oktober en april, kan je de cactus elke 2 a 3 weken water geven. Zorg ervoor dat de bovenste 2,5 cm van de potgrond droog is voordat je water geeft. Een handig trucje om dit te testen is door 2,5 cm af te tekenen op een wattenstaafje, en dan het wattenstaafje tot het streepje in de grond te stoppen. Als het watje na even in de grond te hebben gezeten droog is, dan weet je dat de plant water nodig heeft. Zorg ervoor dat de potgrond dan goed vochtig is, maar dat al het overtollige water er uitloopt.

 

In de natte tijd, van april tot september, heeft de cactus meer water nodig. Veel cactussen beginnen in april, wanneer ze de natte periode in gaan te bloeien. Geef de cactus water zodra de bovenste 1 tot 1,5 cm van de grond is uitgedroogd. Meestal betekent dit dat je de cactus 1 keer per week water moet geven. De luchtvochtigheid door bijvoorbeeld de verwarming kan er voor zorgen dat je vaker of minder vaak water moet geven.

 

Wanneer een cactus te weinig water krijgt, dan ziet de plant er vaak verschrompeld uit. Te veel water is ook niet goed voor een cactus. Ze mogen nooit in een laagje water staan. Zorg dan ook voor dat je een goede potgrond gebruikt, waar het overtollige water makkelijk uit wegloopt. Daarnaast is het belangrijk om op de bodem van je pot een laag biologische hydrokorrels of keien te leggen. Wanneer een cactus te vaak water krijgt, dan wordt de cactus geel. Wanneer de cactus in een laagje water blijft staan, dan verrotten de wortels en zal de cactus vrij snel dood gaan.

Tussen april en september heeft je cactus regelmatig voeding nodig om goed te groeien. De meeste soorten speciale cactus voeding zijn niet biologisch. Daarom kan je het beste een andere, biologische voeding gebruiken voor je cactus wanneer je ze wilt gebruiken voor consumptie. Wanneer je je cactus alleen voor de sier houdt, dan is een standaard cactus voeding prima. De meeste cactussen doen het beter wanneer je een vloeibare voeding, in plaats van een korrel voeding gebruikt.

 

De volgende soorten cactus voeding zijn er te krijgen: Pokon Cactus & Vetplant Voeding (niet bio, NPK 4-7-7), Substral Cactus & Vetplanten Voeding (niet bio, NPK 3-5-7), Compo Cactus Meststof (niet bio, NPK 7-3-6), Cactus Focus (niet bio, NPK 1.7-0.7-2.7) en Allflor Kakteen Dunger (niet bio, NPK 4-6-8).

 

Wanneer je de bladeren of vruchten van de cactus wilt gebruiken voor consumptie of voor in verzorgingsproducten kan je beter een andere voeding gebruiken. Kies altijd een biologische voeding, zodat er geen schadelijke stoffen in de cactus terecht komen.

 

In april kan je de cactus een enkele dosis snel afgevende voeding geven waar veel stikstof (N) in zit. Zeker wanneer je een cactus hebt waar veel bladeren aan zitten, zoals een euphorbia, is dit aan te raden. Het zorgt ervoor dat de groene delen van de plant een boost krijgen om te groeien. Kies bijvoorbeeld voor: Viano bloedmeel (N13, BIO), ASEF Naturen Guano del Peru (NPK 11-4-3, BIO) of DCM Organische Stikstof (N13, BIO). Let erop dat je de juiste hoeveelheid voeding afmeet. Meet hiervoor eerst de lengte en de breedte van je pot op en bereken daarna hoeveel m2 dit is. Gebruik vervolgens een weekschaal om de helft van de aanbevolen hoeveelheid stikstof voeding af te meten. Te veel mest geven is schadelijker dan te weinig, dus meten is weten! Een paar reken voorbeelden: een bak van 30 x 30 cm is 0.09 m2, voor Vivano heb je 4.5 gram, voor ASEF 3.6 gram en voor DCM 4.5 gram nodig, en een bak van 50 x 50 cm is 0.25 m2, voor Vivano heb je dan 12.5 gram, voor ASEF 10 gram en voor DCM 12.5 gram nodig. 

 

Geef in de periode tussen mei en september een voeding waar weinig tot geen stikstof (N) in zit. Een vloeibare, biologische tomaten voeding is een goede keus, alleen zit hier vaak weinig potassium in. Je kan er ook voor kiezen om een speciale PK plantenvoeding te gebruiken, hier zitten hoge waardes potassium en kalium in en geen stikstof. Kies bijvoorbeeld voor: Bio Nova PK 13/14 (NPK 0-13-14, BIO), Aptus Super PK (NPK 0-20-25, BIO), ASEF Nature Meststof Tomaten en Kruiden (NPK 3-2-5, BIO) of Compo Bio Meststof Tomaten (NPK 3-1-5, BIO). Verdun de vloeibare plantenvoeding met 2x de aanbevolen hoeveelheid water.

De meeste cactussen overleven het met te veel en met te weinig licht. Om je cactus in optimale conditie te houden, heeft je cactus de juiste hoeveelheid licht nodig. Wanneer je en cactus binnen kweekt, dan is te veel licht bijna nooit een probleem, zeker niet in ons klimaat. Plaats je cactus daarom voor een zonnig raam.

 

Wanneer je cactusvijgen of drakenfruit wilt kweken, dan heeft je cactus meer licht nodig dan de gemiddelde vensterbank kan geven. Een kweeklamp is een goede manier om je cactus van extra licht te voorzien. Wanneer je maar een of een paar planten onder een kweeklamp wilt zetten dan zijn dit een paar goede opties: Parus LED Minifarm en Parus LED iSun. Zorg ervoor dat je cactus minimaal 10 uur vol licht krijg in de winter en minimaal 12 uur vol licht in de zomer.  

 

Wanneer je net een nieuwe cactus hebt gekocht, of je cactus altijd in de schaduw heeft gestaan, moet de plant even wennen aan een nieuwe, zonnigere plaats. Plaats de cactus elke dag een uurtje langer in de zon. Hierdoor voorkom je dat je cactus verbrand.

 

Wanneer je cactus te weinig licht krijgt, dan zijn ze vaak dun en lang. Dit komt omdat ze als het ware opzoek gaan naar meer zon, zonder te veel energie te stoppen in het aanmaken van gezonde, stevige cellen. Wanneer dit het geval is moet je je cactus op een zonnigere plaats zetten, en eventueel een kweeklamp aanschaffen.

 

Naast licht is temperatuur ook belangrijk. Woestijn cactussen hebben het in de groei periode, tussen april en september, graag lekker warm tussen de 20 en 35 graden. In de rust periode tussen oktober en maart kan je ze beter koud, maar wel licht, wegzetten, bij een temperatuur tussen de 10 en 15 graden. Dit stimuleert de cactussen om nieuwe bloemen en vruchten aan te maken in de lente. Tropische cactussen hebben het hele jaar een temperatuur tussen de 20 en 35 graden nodig.

Net zoals bij elke andere kamerplant, kunnen ook cactussen problemen krijgen. De problemen die veroorzaakt worden door te weinig water (verschrompelen), te veel water (geel worden), te weinig licht (lange, dunne cactussen) en zonnebrand (witte plekken) hebben we hiervoor al besproken. Daarnaast kan de cactus last krijgen van ongedierte.

 

Luizen zijn het meest voorkomende probleem bij cactussen die als kamerplant worden gehouden. Vaak zijn het niet de bladluizen die je in de tuin ziet, maar wolluizen of schildluizen. Vaak vallen de luizen aan zodra de plant wat verzwakt is. Om dit te voorkomen moet je er voor zorgen dat je plant voldoende water, voeding en licht krijgt. Zitten de luizen toch op je cactus, dan kan je ze op een aantal, biologische, manieren bestrijden. Bij kleine cactussen kan je de luizen er met een make-up watje met alcohol erop vanaf halen. Een ander goed middel is Promanual-R, vooral wanneer je het s'avonds op de plant spuit. Het gebeurd vaak dat plagen na een tijdje weer terug komen, probeer daarom alert te zijn of je de luizen weer ziet en begin meteen te behandelen zodra ze terug zijn.