Van alle hulpvragen die we krijgen over citrusbomen gaat het grootste deel over planten die in de afgelopen drie maanden zijn aangekocht. In veel gevallen vertonen de citrusbomen symptomen die voor een groot deel worden veroorzaakt door “fouten” die de kweker heeft gemaakt. Helaas zijn de meeste citrusbomen die te koop zijn niet ontwikkeld om jaren lang mee te gaan, maar om er een paar weken in het tuincentrum leuk uit te zien. Wanneer je graag een citrusboom wilt hebben die lang mee gaat, dan zul je dus door het mijnenveld van slechte bomen moeten zoeken voordat je een goed exemplaar hebt gevonden. In dit artikel bespreken we enkele punten die belangrijk zijn bij het selecteren van de citrusboom die je wilt gaan kopen.

Om eerlijk te zijn is het kopen van een citrusboom in veel gevallen geen goede beslissing. Een citrusboom is niet gemaakt voor het leven in het koude, Noord-Europa, en ook niet voor het leven binnen in huis als kamerplant. Dit betekent dat een citrusboom die hier in Nederland of België gehouden wordt veel verzorging nodig heeft om in leven te blijven. Daarbij komt ook nog eens dat de meeste citrusbomen die hier te koop zijn van slechte kwaliteit zijn, waardoor veel citrusbomen binnen enkele maanden na aankoop dood gaan. Tenzij je bereid bent om te investeren in sterke kweeklampen, een grote plantenbakken, speciale plantenvoeding en een kwaliteitsplant, dan is het beter om voor een andere plant te kiezen.

Wanneer je hebt besloten om toch een citrusboom te kopen, dan is het belangrijk om te kijken welke soort citrusboom het beste zal werken in jouw situatie. Wanneer je de citrusboom alleen wilt vanwege de bladeren en eventueel de bloemen, dan kun je in principe elke soort kiezen, mits je de jonge vruchten kort na de bloei van de plant af haalt. Uiteraard is het wel belangrijk dat je ervoor zorgt dat je voldoende kweeklampen in huis haalt om aan de minimale licht behoefte van minimaal zes uur per dag 460 µmol s/m² te voldoen. Op de pagina over citrusbomen en licht staat uitgelegd wat dit inhoudt.

Om citrusvruchten te kunnen oogsten, zul je de citrusboom het hele jaar door van veel meer licht moeten voorzien. Hoe groter en/of zoeter de soort citrusvrucht is, hoe meer licht er nodig is om lekkere vruchten te kunnen oogsten. De smaakverschillen tussen verschillende citrusvruchten worden namelijk voor een groot deel bepaald door de verhouding tussen de hoeveelheid zuren en de hoeveelheid suikers in een citrusvrucht. Om de zuren aan te maken heeft een citrusboom relatief minder energie, en dus minder licht nodig. Om suikers aan te maken, heeft de citrusboom heel veel energie, en dus licht nodig.

Op de pagina over de verschillende citrussoorten en citrusrassen die er op de wereld zijn, kun je terug vinden welke citrusbomen in Nederland of België als tuinplant of als kamerplant gehouden kunnen worden.

Wanneer je hebt besloten dat je een citrusboom gaat kopen, en welke soort citrusboom het dan moet worden, dan is het tijd om op zoek te gaan naar de specifieke plant die je wilt hebben. Velen laten zich in het tuincentrum verleiden door citrusboompjes waar al mooie oranje of gele citrusvruchtjes aan hangen. Helaas zijn deze planten vaak in een slechte staat, en is de kans groot dat ze binnen een paar maanden dood gaan. Ondanks dat het altijd een gok is of je de juiste plant kiest, zijn er enkele aanwijzingen waaraan je kunt zien of de citrusboom van goede kwaliteit is.

Allereerst is het belangrijk naar het label te kijken. Veel citrusbomen zijn behandeld met middelen die alleen zijn toe gestaan om te gebruiken op sierplanten. Op het label staat dan dat de plant niet geschikt is voor consumptie, en alleen voor de sier is. Het beste is dan ook om een citrusboom te zoeken waarvan bekend is dat hij alleen mest- en bestrijdingsmiddelen heeft gekregen die toe zijn gestaan in de (biologische) landbouw.

Wanneer je toch besluit een citrusboom te kopen waarbij wordt aangegeven dat de plant niet voor consumptie is, is het af te raden om de komende 6 tot 24 maanden iets van de plant te eten. Het grootste deel van de mogelijk schadelijke stoffen zullen al door de plant zijn opgenomen en zullen in de loop van de tijd afgebroken worden. Om eventuele resten aan de buitenkant en in de aarde te verwijderen is het aan te raden om deze planten na aankoop helemaal met lauw warm water te wassen, waarbij je ook alle aarde weg spoelt. De schone citrusboom zet je vervolgens in een nieuwe plantenbak, gevuld met zandrijke potgrond.

Het gebruik van de middelen voor sierplanten is in veel gevallen ook de reden waarom deze citrusbomen in verhouding tot het aantal blaadjes een hele hoop bloemen en vruchten heeft. De jonge citrusbomen worden vaak met hormonen behandeld die de bloei en de vruchtzetting bevorderen. Thuis is het bijna onmogelijk om ooit nog zo veel vruchten aan het citrusboompje te krijgen, omdat de citrusbomen eigenlijk nog vier tot zes jaar moeten groeien voordat ze pas volwassen zijn.

De citrusbomen die vol hangen met bloemen en vruchtjes hebben een groot deel van zijn energiereserves in de vruchten gestoken, waardoor deze planten vaak minder bestand zijn tegen stress en beschadiging. Dat is natuurlijk niet zo handig wanneer je de citrusboom gaat verhuizen en verplanten. Mocht je toch een citrusboom hebben gekocht waaraan al vruchtjes hangen, dan is het aan te raden om deze zo snel mogelijk eraf te halen. De citrusboom kan dan al zijn energie gebruiken om te wennen aan zijn nieuwe omgeving. Het beste is dus om een citrusboom te kopen waar weinig tot geen vruchtjes aan hangen.

Een belangrijk punt om op te letten is of de citrusboom gesnoeid is. Dit kun je zien aan snijwonden aan het uiteinde van de takken. Een citrusboom kan over het algemeen slecht tegen snoeien. Zeker wanneer er meer dan 30% van de kroon wordt verwijderd, is de kans dat jonge citrusbomen, zoals je in de meeste tuincentra kunt vinden, binnen enkele weken na de snoeibeurt dood gaan. Aangezien de citrusbomen vaak kort voor het transport naar het tuincentrum worden geoogst, kun je de negatieve gevolgen hiervan in de winkel nog niet zo goed zien. Zie je dat de meeste takken van de boom die jouw leuk lijkt afgeknipt zijn, dan is het beter om toch even verder te zoeken om latere teleurstellingen te voorkomen.

Citrusbomen worden al een hele lange tijd geënt. Dit betekent dat er een tak van een citrusboom die een goede oogst geeft of ornamenteel is op de stam, met wortels, van een andere citrusboom wordt “geplakt”. De citrusboom die voor de stam wordt gebruikt, ook wel de onderstam genoemd, geeft vaak slechte, en meestal onsmakelijke, vruchten, maar heeft wel eigenschappen die er voor zorgen dat de citrusboom beter bestand is tegen ziektes en weersinvloeden. Citrusbomen worden op deze manier gekweekt, omdat de planten die goede vruchten geven in de meeste gevallen een slecht wortelstelsel hebben die gevoelig is voor ziektes en veranderingen in de omgeving.

Helaas zijn de meeste citrusbomen in het tuincentrum niet geënt, maar gestekt. Dit betekent dat er een takje van de kroon van de citrusboom wordt gehaald, en dat deze met plantenhormonen wortels heeft gekregen. De wortels die aan deze plant komen hebben dus niet de goede eigenschappen van de citrusbomen die voor de onderstam worden gebruikt. Hierdoor zijn ze gevoelig voor te natte aarde en aarde waarin te veel zouten zitten. Ook kunnen vervelende ziekteverwekkers, zoals Phytophthora, de wortels van deze gestekte citrusbomen vaak sneller besmetten. Het is dan ook aan te raden om op zoek te gaan naar een geënte citrusboom.

Het is vaak moeilijk om te zien of een citrusboom geënt of gestekt is. In veel gevallen heeft de stam van een geënte citrusboom enkele centimeters boven de aarde een verdikking, waar de citrusboom die is gebruikt voor de onderstam en de citrusboom die is gebruikt voor de kroon aan elkaar zijn “geplakt”. Vaak zie je dat de kleur of de structuur van de bast boven en onder deze plek ook wat afwijken. Doordat het meer tijd en moeite kost om een geënte citrusboom te kweken, zullen deze citrusbomen vaak duurder zijn dan de gestekte citrusbomen en zul je ze eerder bij gespecialiseerde verkopers vinden.

Citrusbomen worden op veel plekken verkocht, bij supermarkten, bij bouwmarkten, op de markt, bij het tuincentrum en via online plantenverkopers. In veel gevallen komen al deze planten van dezelfde kwekers, het maakt dan ook weinig uit waar je de citrusboom koopt. Soms kun je de beste citrusbomen via internet vinden, maar dan is het wel belangrijk dat je op een paar punten let. Allereerst zullen de meeste online verkopers een “verkoopplaatje” gebruiken. De plant die je thuis gestuurd krijgt kan erg afwijken van dit plaatje. Wij raden daarom aan om voordat je een citrusboom via een website koopt, altijd te vragen of de verkoper een aantal recente foto’s kan opsturen van de planten die ze nu op voorraad hebben. Vraag als het even kan dan een foto van het label, een foto waarop de kroon staat en een paar close-ups van de bladeren. Op die manier kun je de punten hierboven controleren. Ook is het ongeacht waar je de citrusboom koopt handig om te vragen wat de garantie op de plant is. Zoals eerder gezegd zijn de meeste citrusbomen die verkocht worden in een slechte staat, en is de kans groot dat ze binnen enkele weken dood.

Het kweken van citrusbomen gaat meestal goed, maar soms zit er ook wel eens wat tegen. Mocht je een vraag hebben over jouw citrusboom, dan zullen wij deze zo goed mogelijk proberen te beantwoorden. Je kunt je vragen onderaan deze pagina stellen, via het Disqus gastenboek. Om naar het Disqus formulier te gaan, klik je op de “Stel een vraag!”-knop hieronder.