Citrusbomen Planten: Potgrond Voor Een Gezonde Citrusboom

potgrond voor een gezonde citrusboom

Het kweken van een gezonde citrusboom begint bij het zorgen voor gezonde wortels. Een groot deel van de gezondheid van de wortels van een citrusboom wordt bepaald door de grond waarin de citrusboom groeit. In dit artikel leggen we uit welke eigenschappen een goede citrusgrond heeft. Ook vertellen we wanneer en hoe je een citrusboom het beste in nieuwe potgrond kunt verplanten.

Kant-en-klare citruspotgrond

In elk tuincentrum kun je zakken citruspotgrond of Mediterrane potgrond vinden. Wanneer je een citrusboom koopt, dan is het logisch dat je hiervoor kiest. Pas wanneer de citrusboom problemen gaat vertonen, komen veel citruseigenaren er pas achter dat deze kant-en-klare potgrond eigenlijk niet zo goed is voor de citrusboom.

De kant-en-klare citruspotgrond of Mediterrane potgrond bevat veel organisch materiaal, vaak meer dan 80%. Meestal betekend dit dat de potgrond een hoop turf of kokosvezels bevat, soms aangevuld met wat perliet of compost. Het nadeel van deze samenstelling is dat het heel veel water vast houdt. Hier zijn citrusbomen niet dol op, zeker niet wanneer ze in een plantenbak staan. De citrusbomen die in potgrond zijn geplant vertonen dan ook vaak symptomen zoals bladval en bladverkleuring. Om problemen te voorkomen is het daarom beter om je eigen potgrond te mixen.

De ideale citruspotgrond

Inmiddels zijn er een groot aantal onderzoeken gedaan naar de ideale samenstelling van de grond voor citrusbomen die in een plantenbak leven. Zoals wel vaker gezegd zijn citrusbomen erg gevoelig voor een te natte bodem. Wanneer de grond te lang nat blijft, dan kunnen de wortels te weinig zuurstof opnemen, waardoor de wortels stoppen met werken. Ook kunnen ziekteverwekkers, zoals Phytophthora, de wortels van een citrusboom sneller infecteren wanneer de grond te nat is. De ideale samenstelling van de potgrond is er dan ook vooral op gericht om water zo snel mogelijk uit de plantenbak te laten lopen.

Recent hebben we dit artikel aangepast, omdat de ingrediënten van onze vorige citruspotgrond soms moeilijk te vinden waren. Net als hiervoor is zand nog steeds het meest belangrijke component van de optimale citrusgrond. De samenstelling van het deel organisch materiaal in de citruspotgrond hebben we op basis van nieuwe onderzoeken wat verandert, zodat het voor iedereen makkelijker en goedkoper is om te maken is om te maken.

Zand

Één van de meest belangrijke ingrediënten van de potgrond voor een citrusboom is zand. Zand houdt weinig water vast en zorgt ervoor dat er veel lucht in de aarde zit. Wanneer de plantenbak voor een groot deel gevuld is met zand, dan is de kans dat de wortels van de citrusboom te nat worden een stuk kleiner. Probeer altijd "schoon" zand te nemen dat vooral vrij is van zouten en klei. Wanneer de bodem veel zout of klei bevat, dan wordt de groei van de wortels van een citrusboom aanzienlijk geremd.

Fijn zand, zoals zilverzand, is een goede keuze voor je eigen gemaakte citruspotgrond. Dit zand is grof genoeg om water door te laten, maar fijn genoeg om de wortels van voldoende stevigheid te voorzien. Een goede citruspotgrond bevat ongeveer 50% zand. De rest van de potgrond bestaat uit compost, zoals hieronder beschreven.

zilverzand
Fijn zand zorgt ervoor dat er veel zuurstofrijke lucht in de grond zit, waardoor de wortels goed kunnen ademhalen. Wanneer het niet mogelijk is om zand te gebruiken, bijvoorbeeld omdat de plantenbak dan te zwaar wordt, dan zou je eventueel perliet kunnen gebruiken.

Compost

Naast zand is organisch materiaal een belangrijk ingrediënt van een goede citruspotgrond. Hiervoor raden we aan om gedroogd spaghnum mos, ofwel veenmos, te gebruiken. Helaas is dit product in Nederland en België vaak moeilijk te verkrijgen, en ook nog eens duur. We hebben vele studies door gelezen om naar een alternatief te vinden. Tegenwoordig wordt er vaak gekozen om kokosvezels in potgrond te verwerken. Helaas is uit veel onderzoeken gebleken dat citrusbomen hier slecht op reageren. Dit komt waarschijnlijk omdat kokosvezels veel water vast houden, waardoor de wortels te lang nat blijven.

Uit recente studies blijkt dat compost een goed alternatief is voor veenmos. Daarom raden we aan dat de citruspotgrond voor de overige 50% uit compost bestaat. Hiervoor zou je Welkoop Tuincompost of Structural compost kunnen gebruiken. De laatste tijd is wormencompost, ook wel wormenmest genoemd, steeds populairder voor het kweken van citrusbomen. Deze wormencompost wordt gemaakt door regenwormen, die plantaardig afval eten en vervolgens weer uitscheiden. Zowel gewone compost als wormenmest zorgen er niet alleen voor dat de structuur van de grond verbeterd, maar ook dat goede micro-organisme zich goed kunnen ontwikkelen. Hierdoor neemt de vitaliteit van de citrusboom toe en zijn de wortels beter bestand tegen ziekteverwekkers.

compost
Compost heeft een veel luchtigere structuur en zuigt minder water op dan turf of kokosvezels. Daarom is een zelf gemaakte potgrond op basis van zand en compost of wormenmest beter voor een citrusboom dan een kant-en-klare potgrond die voornamelijk uit turf of kokosvezels bestaat.
wormenmest
Wormenmest bestaat net als compost uit afgebroken organisch materiaal, maar bevat meestal meer goede micro-organismen en ook regenwormen.

goede micro-organisme

Om de citruspotgrond nog beter te maken, kun je bij het mengen van de potgrond een dosis goede micro-organisme aan de bodem toevoegen. Goede schimmels, die ook wel mycorrhiza worden genoemd, werken samen met het wortelstelsel van de citrusboom. De schimmels krijgen kleine beetjes energie van de wortels in ruil voor een betere opname van water en voedingsstoffen uit de bodem. Citrusbomen die in een bodem groeien waaraan extra mycorrhiza schimmels zijn toegevoegd, zijn over het algemeen groter, vitaler en geven een betere oogst.

Goede bacteriën, zoals bacteriën uit de Bacillus en Pseudomonas groep, zorgen ervoor dat ziekteverwekkers minder kans krijgen om zich te verminderen. Hierdoor wordt de citrusboom minder snel ziek. Ook zorgen de goede bacteriën ervoor dat bepaalde voedingsstoffen makkelijker opgenomen worden door de wortels van de citrusboom, waardoor de groei en de opbrengst van de plant beter is.

Er zijn verschillende middelen die je kunt gebruiken om goede schimmels en/of goede bacteriën aan de potgrond van de citrusboom toe te voegen. Cellmax Mycorrhiza, en Bio Nova MicroLife bevatten zowel mycorrhiza schimmels als goede bodembacteriën. B.A.C. Funky Fungi bevat alleen mycorrhiza schimmels.

bac funky fungi
Om mycorrhiza aan de citrus potgrond toe te voegen, kun je bijvoorbeeld BAC Funky Fungi gebruiken.
bionova microlife
BioNova MicroLife bevat een mix van verschillende mycorrhiza en goede bacteriën, die de citrusboom kunnen beschermen tegen ziekteverwekkers en die de plant stimuleren om beter te groeien.

De citruspotgrond mengen

Om de citruspotgrond te mengen heb je een emmer, een grote bak en iets om te roeren nodig. De emmer gebruik je om de verschillende ingrediënten af te meten. Zoals hier boven vermeld zou de helft van de potgrond uit zand moeten bestaan en de andere helft uit (wormen)compost. Dit betekent dat je bijvoorbeeld één emmer zand met één emmer compost mengt. Hoeveel je nodig hebt van het middel om goede schimmels en bacteriën aan de grond toe te voegen hangt af van hoeveel aarde je gaat mengen en welk merk je gebruikt. Lees hiervoor de verpakking. Zorg dat de potgrond goed gemengd wordt, door langdurig te roeren.

citrus potgrond
De zelf gemixte hoort er zanderig uit te zien.

De pH-waarde van de citruspotgrond

De grond waarin de citrusboom groeit moet de juiste pH waarde hebben. Wanneer de pH waarde te hoog wordt, dan worden bepaalde voedingsstoffen niet meer opgenomen. De ideale pH waarde van de citruspotgrond licht dan ook tussen de 5.5 en 6.5 pH. Door het geven van plantenvoeding kan de pH waarde na verloop van tijd veranderen. Het is daarom belangrijk om de pH waarde na het mengen van de potgrond en daarna elke drie maanden te testen. Op de pagina “Zelf Testen Wat De pH-Waarde Van De Grond Is” kun je lezen hoe je de pH-waarde van de grond test. Wanneer de grond te zuur is, dan kun je op de pagina “De pH-Waarde Van Te Zure Grond Verhogen” lezen hoe je de grond minder zuur maakt. Als de grond te basisch is, dan kun je op de pagina “De pH-Waarde Van Te Basisiche Grond Verlagen” lezen hoe je de grond kunt verzuren.

De ideale tijd om een citrusboom te verplanten

Citrusbomen zijn groenblijvende planten. Hierdoor hebben ze geen rustperiode waarin de wortels weinig doen. Voor de citrusboom maakt het daarom over het algemeen weinig uit wanneer deze verplant wordt. De wortels van een citrusboom groeien over het algemeen het beste wanneer de grondtemperatuur boven de 20 graden Celsius ligt. Zodra de grondtemperatuur onder de 15 graden Celsius komt, dan stop de sapstroom in de wortels vrijwel volledig. Het is daarom alleen af te raden om de citrusboom te verplanten in periodes waarin de temperatuur niet te vaak onder de 15 graden Celsius komt. Op die manier zal de citrusboom snel herstellen van eventuele schade door het verplanten. Onthoud hierbij dat wortels die tijdens het verplanten afbreken sneller herstellen en op de lange termijn minder negatieve gevolgen hebben voor de groei van de citrusboom dan de schade aan de wortels die veroorzaakt wordt door het groeien in een te kleine plantenbak.

Het planten van de citrusboom

Wanneer je de juiste plantenbak hebt gekocht en de ideale citruspotgrond hebt gemengd, dan is het tijd om de citrusboom te verpotten. In veel gevallen heeft de citrusboom een tijdje in een te kleine pot of in de verkeerde potgrond gestaan. Om ervoor te zorgen dat de wortels van de citrusboom snel weer gaan groeien, is het belangrijk om deze op de juiste manier te planten.

Wij raden aan om de wortels van de citrusboom eerst te wassen en voorzichtig te ontwarren. Hiervoor haal je de citrusboom eerst uit zijn huidige pot. De wortels spoel je vervolgens voorzichtig af, waarbij je met beleid de wortels los trekt. Vooral wanneer de wortels rondom de pot zijn gaan cirkel kan dit een hele klus zijn. Kijk op dit moment meteen naar de gezondheid van het wortelstelsel.

citrusboom verpotten
Wanneer de citrusboom lang in een te kleine pot heeft gestaan, kan het zijn dat de wortels in elkaar zijn gaan groeien. Probeer de wortels voor het verpotten daarom altijd te ontwarren, zodat de groei niet geremd wordt.
citrusboom verpotten
Vaak zit er klei verwerkt in de grond van de kweker, om te voorkomen dat de citrusbomen tijdens het transport snel uitdrogen. Op de lange termijn is klei slecht voor de gezondheid van het wortelstelsel van de citrusboom. Was de wortels daarom af voordat je de citrusboom in de nieuwe grond zet.
citrusboom verpotten
Probeer een citrusboom altijd op dezelfde diepte te planten als hij in de vorige pot stond. Zet voordat de plant uit de oude pot wordt gehaald eventueel een klein streepje op de stam waar de citrusboom boven de grond uitstak.

Zodra alle oude aarde van de wortels af is en de wortels weer los zijn gehaald, is het tijd om de citrusboom in zijn nieuwe plantenbak te zetten. Vul de plantenbak net de zelf gemixte citruspotgrond en laat een gat in het midden vrij om de citrusboom in te planten. Zet de wortels van de citrusboom hierin en vul het gat langzaam aan met aarde. Het is de bedoeling dat de wortels net bedekt zijn met de potgrond. Je mag de citrusboom dus niet te diep planten, maar ook zeker niet te ondiep.

citrus verpotten
Door de citrusboom water te geven kan het gebeuren dat de grond die op de wortels ligt wegspoeld. Als dit gebeurt het is het belangrijk om de wortels meteen af te dekken met een nieuw laagje grond. Wortels die boven de grond uitsteken sterven namelijk af, waardoor de citrusboom minder water en voedingsstoffen kan opnemen.

Wanneer de wortels van de citrusboom bedekt zijn met aarde, dan is het tijd om een beetje water op de grond te gieten. Hierdoor stroomt de grond vaak een beetje weg. Wanneer de wortels bloot komen te liggen, dek je deze weer toe met nieuwe grond. In de weken na het planten kan het zijn dat je af en toe na het water geven nog wat nieuwe grond moet toevoegen, om te zorgen dat de wortels bedekt blijven.

citrusboom potgrond
Na het verplanten is het aan te raden om de citrusboom een keer veel water te geven. Hierdoor zakt de grond wat in, waardoor je kunt zien of er extra grond aan de plantenbak toegevoegd moet worden. Ook kun je zien of de drainage van de grond goed is, binnen enkele minuten moet het overtollige water uit de plantenbak beginnen te druipen.
citrusboom verpotten
Hou de eerste paar weken goed in de gaten of de wortels van de citrusboom niet boven de grond uitsteken. De grond kan de eerste paar weken namelijk nog wat zakken. Als dit gebeurt, dan breng je weer een nieuw laagje grond aan op de wortels, zodat ze atlijd bedekt blijven.

De wortels van citrusbomen kunnen slecht tegen competitie. Het is daarom af te raden om andere planten in dezelfde plantenbak als de citrusboom te zetten. Ook is het belangrijk om de grond waarin de citrusboom is geplant vrij te houden van onkruid.

citrusboom in pot
Een citrusboom in een plantenbak moet uit een kleine hoeveelheid grond voldoende water en voedingsstoffen halen om de hele kroon te onderhouden. Het is daarom belangrijk om de plantenbak onkruid vrij te houden en geen andere planten in de plantenbak te zetten.

Vragen en opmerkingen

Het kweken van citrusbomen gaat meestal goed, maar soms zit er ook wel eens wat tegen. Mocht je een vraag hebben over jouw citrusboom, dan zullen wij deze zo goed mogelijk proberen te beantwoorden. Je kunt je vragen onderaan deze pagina stellen, via het Disqus gastenboek. Om naar het Disqus formulier te gaan, klik je op de “Stel een vraag!”-knop hieronder.

Bronnen en Verder Lezen